به گزارش روابط عمومی معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی بم امروزه تحقیقات یکی از محورهای مهمی است که ضامن پیشرفت و توسعه پایدار در هر کشور به شمار می‌آید. در نشست خبری معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی بم، نتایج طرح پژوهشی "بروز سرطان در جنوب شرق ایران از سال 1393 تا سال 1398 : مشخصات ثبت سرطان در شهرستانهای تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی بم" ارائه شد. در حاشیه این نشست خبری، با دکتر نعمت الهی، مجری این طرح پژوهشی به گفت‌وگو نشستیم تا جزئیات این مطالعه و تأثیرات آن بر زندگی بیماران را بیشتر بررسی کنیم. مشروح این مصاحبه را در ادامه می‌خوانید

1.   

1.     با توجه به عنوان طرح به نظر شما مخاطبین اصلی این طرح چه کسانی هستند؟

متخصصان حوزه سلامت و پزشکی: پزشکان، متخصصان انکولوژی، و پژوهشگران پزشکی که به اطلاعات اپیدمیولوژیک سرطان نیاز دارند تا روند‌های بیماری را تحلیل کرده و بهبودهای درمانی ایجاد کنند.

مسئولان بهداشت عمومی و سیاست‌گذاران سلامت: نهادهای دولتی و وزارت بهداشت که با استفاده از این داده‌ها می‌توانند برای پیشگیری، غربالگری و بهبود سیستم ثبت سرطان در مناطق محروم برنامه‌ریزی کنند.

مؤسسات پژوهشی و دانشگاه‌ها: محققان و دانشجویان حوزه پزشکی و بهداشت عمومی که برای مطالعات علمی خود نیاز به تحلیل داده‌های اپیدمیولوژیک دارند.

سازمان‌های مردم‌نهاد و انجمن‌های حمایتی بیماران: گروه‌هایی که در زمینه حمایت از بیماران سرطانی و اطلاع‌رسانی فعالیت می‌کنند و می‌توانند از داده‌های مطالعه برای افزایش آگاهی و بهبود حمایت از بیماران استفاده کنند.

      عموم مردم و بیماران مبتلا به سرطان: بیماران و خانواده‌هایشان که می‌توانند با آگاهی از روند سرطان در منطقه، اقدامات پیشگیرانه مناسب را اتخاذ کنند و به جستجوی امکانات درمانی بهتر بپردازند.

2.     زمینه و لزوم مطالعه را توضیح بفرمایید.

سرطان یکی از مهم‌ترین عوامل مرگ و میر در سراسر جهان محسوب می‌شود و در ایران نیز به عنوان سومین علت اصلی مرگ شناخته شده است. شناخت روندهای ابتلا و تحلیل آماری سرطان در مناطق مختلف کشور، به‌ویژه در مناطق محروم، نقش اساسی در مدیریت و پیشگیری از این بیماری دارد.

افزایش آگاهی عمومی و علمی: بررسی داده‌های ثبت‌شده سرطان در شهر بم به تصمیم‌گیران حوزه سلامت کمک می‌کند تا تصویر واضح‌تری از وضعیت اپیدمیولوژیکی این بیماری در منطقه داشته باشند.

برنامه‌ریزی برای بهبود خدمات درمانی و پیشگیری: با شناخت الگوهای بروز سرطان، می‌توان راهکارهای مؤثر برای پیشگیری، غربالگری، و بهبود دسترسی بیماران به امکانات درمانی پیشنهاد کرد.

بررسی نقاط ضعف در سیستم ثبت سرطان: نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که ضعف در سیستم ثبت سرطان، به‌ویژه در مناطق محروم، می‌تواند باعث نوسان در داده‌های گزارش‌شده شود. رفع این نقص می‌تواند به بهبود کیفیت داده‌های اپیدمیولوژیکی و ارائه راهکارهای بهتر منجر شود.

کمک به سیاست‌گذاری‌های حوزه سلامت: اطلاعات حاصل از این مطالعه می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های کلان سلامت کشور مورد استفاده قرار گیرد و سیاست‌های مؤثرتری برای مدیریت سرطان تدوین شود.

با توجه به اهمیت این موضوع، مطالعه حاضر می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی در شناخت بهتر وضعیت سرطان در منطقه و ارائه راهکارهای عملی برای کاهش بار این بیماری داشته باشد.

3.     روش مطالعه شما به چه صورت بوده است:

در این مطالعه پس از استخراج داده ها از سیستم ثبت سرطان کشوری با همکاری معاونت بهداشتی، موارد مبتلا به سرطان در هر شهرستان وارد نرم افزار اکسل شد، سپس با استفاده از راهنمای ICD-10 داده ها کد خوانی شدند و نوع سرطانها مشخص گردید. سپس با استفاده از فرمولهای مرتبط، شاخصهای بروز خام و بروز استاندارد شده سنی برای هر نوع سرطان و به تفکیک جنسیت در چهار شهرستان بم، فهرج، ریگان و نرماشیر مورد محاسبه قرار گرفت.

4.     پیام های کلیدی این طرح را توضیح نمایید.

افزایش آگاهی عمومی

ارتباط بین سبک زندگی و سرطان

هشدار به افراد در مورد روند صعودی ابتلا به سرطان

اجرا و اصلاح سیستمهای ثبت سرطان در تمامی دانشگاههای علوم پزشکی کشور

نیاز به برنامه های پیشگیری و غربالگری

5.     براساس یافته های پژوهش چه پیشنهاداتی جهت ارتقا کیفیت خدمات دارید؟

تقویت سیستم ثبت سرطان: افزایش دقت و جامعیت سیستم ثبت سرطان با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و آموزش نیروی انسانی متخصص می‌تواند اطلاعات دقیق‌تر و کامل‌تری را برای برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری فراهم کند.

آگاهی‌بخشی عمومی درباره عوامل خطر: اجرای کمپین‌های اطلاع‌رسانی در مورد سبک زندگی سالم، تغذیه مناسب، فعالیت بدنی، و پرهیز از مواجهه‌های محیطی و شغلی خطرناک می‌تواند در کاهش موارد ابتلا به سرطان مؤثر باشد.

افزایش برنامه‌های غربالگری و تشخیص زودهنگام: راه‌اندازی و تقویت برنامه‌های غربالگری سرطان، به‌ویژه برای سرطان‌های شایع، می‌تواند به شناسایی زودهنگام موارد بیماری و کاهش نرخ مرگ‌ومیر کمک کند.

برنامه‌های حمایتی برای بیماران سرطانی و خانواده‌های آنان: ارائه حمایت روانی، اجتماعی و مالی به بیماران مبتلا به سرطان و خانواده‌های آن‌ها می‌تواند کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد و اثربخشی درمان را افزایش دهد.

1.